بیست روش توبه از گناهان،از لسان اهلبیت علیهم السلام،قال رسول الله(ص): والّذی بعثنی به الحق بشیراً و نذیراً لا یعذِّب الله بالنّار موحّداً أبداً و إنّ أهل التّوحید یشفعون فیُشفّعون....
۱- اعتقادات صحیح
۱- قال رسول الله(ص): والّذی بعثنی به الحق بشیراً و نذیراً لا یعذِّب الله بالنّار موحّداً أبداً و إنّ أهل التّوحید یشفعون فیُشفّعون.
التوحید، صدوق
پیامبر اکرم(ص) فرمود: قسم به خدائی که مرا به عنوان بشیر و نذیر جهت و هدایت انسان‌ها مبعوث ساخت، خدا شخص موحّد را در جهنم به طور دائم جای نمی‌دهد بلکه آنان مورد شفاعت قرار می‌گیرند.
۲- استغفار و اعتذار
۲- عن النّبیّ(ص) قال: التّائبُ حبیبُ اله و التّائبُ مِنش الذنبِ کمن لا ذنبَ له.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: تائب محبوب خدا است و کسی که توبه کرد چنان است که گناهی را انجام نداده است.
۳- ذکر
۳- عن النّبیّ (ص) قال: ما جلس قومٌ یذکرون الله إلاّ نادی بهم منادٍ بِهم مُنادٍ مِنَ السّماء قوموا فقد بدّل الله سیّئاتکم حسناٍ و غفر لکم جمیعاً.
نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۴٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: هیچ گروهی در (یاد خدا) به سر نمی‌برند جز آنکه به آنان از سوی خداوند متعال ندا می‌رسد، برخزید! که البته خداوند سیئات و گناهان شما را مبدل به حسنات نموده و از همه گناهان شما درگذشت.
۴- نماز شب
فی تفسیر علیّ بن إبراهیم: «أقِم الصّلوة طرفی النّهار و زلفاً مِنَ اللّیل إنّ الحسنات یذهب السِّیّئات» فانّ صلاة المؤمن فی الیل تذهب ما عملدا بالنّهار من السّیّئات و الذّنوب.
سفینة البحار، ج ۲، ۲۵۳٫
در تفسیر علی بن ابراهیم در ذیل (آیه أقم الصلوة) این حدیث به چشم می‌خورد نماز شب گناهانی و سیّئاتی که در روز انجام گرفته است از بین می‌برد.
هیچ انسان مؤمنی نیست که از خوف و خشیت خدا بگرید جز آنکه خداوند گناهانش را بیامرزد گرچه گناهش به تعداد ستارگان و به اندازه قطره‌های آب دریا باشد سپس این آیه را قرائت کرد: کم بخندید و زیاد بگیرید و منتظر پاداش آنچه را که انجام می‌دهید باشید.
۵- سرزنش نفس خود
عن الرّضا(ع): أنّ رجلاً کان فی بنی اسرائیل عبدالله تبارک و تعالی أربعین سنةٍ فلم یُقبل منه فقال لنفسی ما أتیتُ ألاّ منک و لا أکدبتُ إلاّ لک فأوحی اللهُ تبارک و تعالی ذمّک نفسک أفضل مِن عبادة أربعین سنةٍ.
سفینة البحار، ج ۲، ۲۵۳٫
امام هشتم فرمود: مردی در میان بنی اسرائیل چهل سال خدا را عبادت کرد ولی از او پذیرفته نشد او به نفس خود خطاب کرد و گفت: این توئی که موجب انحطاط أعمال من شدی، از سوی خداوند بدو خطاب شد که این مذمت از چهل سال عبادت تو برتر است
.
۶- صلوات
عن الرّضا(ع) قال: مَن لم یَقدر علی ما یُکفّرُ بِه ذنوبه فَلیکثر مِن الصّلاة علی محمّدٍ وآل محمّدٍ(ص) فانّها تهدمُ الذّنوب.
الخصال، ص ۱۹۶، مسند الأمام، ج ۱، ص ۲۳۰٫
امام هشتم(ع) فرمود: کسی که قدرت بر انجام کفاره گناهان خویش را ندارد فراوان «صلوات» و درود بر پیامبر و آل او بفرستد زیرا این عمل گناهان را نابود می‌سازد.
۷- دوستی و پیروی از آل محمد( صلی الله علیه و اله )
عن الرّضا(ع) قال رسول الله(ص): حُبّنا أهل البیت یکفّرُ الذّنوب و یُضاعف الحسناتِ.
نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۴٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: محبت ما أهل بیت گناهان را مستور می‌دارد و حسنات را دو چندان می‌کند.
۸- اعمال نیک
عنالنّبیّ (ص) قال: إذا عَمِلت سیّئةً فاعمل حسنةً تمحوها.
نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۵۹٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: هرگاه عمل ناشایست انجام دادی، به انجام عمل نیک بپرداز! زیرا عمل نیک درباره دیگران گناه را نابود می‌سازد.
۹- سجود و رفتن به سوی مسجد
عن الصّادق(ع) قال: جاء رجلٌ إلی رسول الله(ص) فقالَ: یا رسول الله! کثرت ذنوبی و ضعف عملی فقال رسول الله: أکثر السّجود فانّه یحطُّ الذّنوبَ کما یحطّ الرّیح ورق الشجر.
بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۱۶۲
امام صادق(ع) فرمود: مردی پیش پیامبر(ص) آمد و گفت: یا رسول الله گناهانم بی شمار است ولی عمل نیک من اندک است، پیامبر فرمود: سجده فراوان بجای آور زیرا سجده گناهان را دور می‌سازد همچنانکه باد برگ درخت را می ریزاند.
۱۰- وضوء
عن أبی عبدالله(ع) قال: مَن جدّد وُضوئه لغیر صلاة جدّد الله توبته مِن غیر استغفارِ.
ثواب الأعمال، ص ۴۶٫
امام صادق(ع) فرمود: کسی که وضوی خود را در غیر موارد لازم تجدید کند خداوند بدن استغفار او را ببخشد.
۱۱- خوف و خشیت الهی
۱۱- عن النّبیّ (ص) قال: مامِن مؤمنٍ یبکی مِن خشیةِ الله تعالی إلاّ غُفرَ له ذنبوه و إن کانت أکثر مِن نجوم السّماء و عدد قطراتِ البحار ثمّ قرء: فلیضحکوا قلیلا و لیَبکوا کثیراً جزاءً به ما کانوا یکسبون. جامع الأخبار، صدوق، فصل ۵۴٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: هیچ انسان مؤمنی نیست که از خوف و خشیت خدا بگرید جز آنکه خداوند گناهانش را بیامرزد گرچه گناهش به تعداد ستارگان و به اندازه قطره‌های آب دریا باشد سپس این آیه را قرائت کرد: کم بخندید و زیاد بگیرید و منتظر پاداش آنچه را که انجام می‌دهید باشید.
۱۲- اجراء حدود الهی
- وفی الحدیث: إقامة الحدِّ تُکفّرُ الذَّنب.
وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۳۰۸٫
در حدیث آمده است:اجراء حد الهی (در مورد خطاکاران) موجب نابودی گناه است.
۱3- اخلاق نیک
عن النّبیّ ۰ص) قال: إنّ الخلق الحسنَ یُذیبُ الذّنوبَ کما تذیبُ الشّمس الجَمدَ و إنّ الخُلق السَّیِّی لَیُفسد العمل کما یُفسدُ الخَلُّ العسل.
مشکوة الانوار.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: أخلاق نیک مایه از بین رفتن گناهان است چنانکه آفتاب مایه از بین رفتن برف است و البته أخلاق بد نیز باعث فساد و نابودی اعمال نیک آدمی است همچنانکه سرکه عسل را خراب می‌کند.
14- روزه
عن الإمام الصّادق(ع) قال: إنّ لله فی کلّ لیلة شهر رمضانَ عنقاء مِن النّار إلاّ مَن افطرَ علی مسکرٍ او مَشاحِ أو صاحبُ شاهینِ، قالَ قلت وأیٌّ صاحبُ شاهینٍ؟ قال الشطرنج.
میزان الحکمة، ج ۵، ص ۱۹۲٫
امام صادق(ع) فرمود: خداوند متعال در هر شب از ماه رمضان گنهکارانی را از آتش دوزخ نجات می‌دهد مگر کسی که با مسکرات روزه خود را افطار کند و یا کینه مؤمنی را به دل داشته باشد و یا آنکه صاحب شاهین باشد، راوی پرسید مراد از صاحب شاهین کیست؟ امام پاسخ داد شطرنج باز یعنی کسی که با شطرنج قمار می‌کند.
15- جهاد و شهادت
عن رسول الله(ص): الشّهادةُ تُکفِّر کلّ ذنبٍ إلاّ الدّین.
میزان الحکمة، ج ۵، ص ۱۹۲٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: شهادت موجب ناپدید شدن و از بین رفتن همه گونه گناهان است مگر حق الناس.
16- پرداخت صدقات، صدقه
عن النّبیّ (ص) قال: و بالصّدقة تمحو الخطیئة .
مکارم أخلاق، باب نصایح پیامبر (ص) به أبوذر.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: ای أباذر صدقه، گناه را نابود می‌کند.
17- عیادت
عن رسول الله (ص): مَن عاد مریضاً فجلسَ عندهُ ساعة أجری اللهُ تعالی له أجر عملِ ألفِ سنةٍ لا یعصی الله فیها طرفة عینٍ.
الأربعون حدیثاً، ابن زهره، حدیث شماره ۲۴٫
پیامبر اکرم(ص) فرمود: کسی که بیماری را عیادت کند و در کنارش بنشیند خداوند پاداش هزار سالی که در آن گناه نکرده باشد را در نامه اعمال او ثبت می‌کند.
18-تحمل ناملایمات
عَن الإمام الرّضا(ع) قال: المرضُ للمؤمن تطهیرٌ و رحمةٌ و للکافر تعذیبٌ و لعنةٌ و إنَ المرضَ لا یزالُ بالمؤمن حتّی لایکون غلبه ذنبٌ.
سفینة البحار، ماده ذنب.
امام علی بن موسی الرضا(ع) فرمود: بیماری انسان مؤمن مایه طهارت از گناه است و برای کفاره باعث کیفر و لعنت خواهد بود و البته بیماری به سراغ مؤمن خواهد آمد تا گناهی در نامه اعمال وی باقی نماند.
19- اندیشیدن
عنِ الصّادق(ع) قال: الفِّکرُ مرآتُ الحسناتِ و کفّارةُ السّیِّئاتِ.
بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۳۲۶٫
امام صادق(ع) فرمود: تفکر و اندیشیدن آئینه نیکی‌ها و کفاره‌ی بدی‌ها و سیئات است.
20 – بهترین عبادت
خَیرُ العِبادَةِ الاستِغفارُ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم:
بهترین عبادت ، استغفار کردن است .
نور الثقلین : 5 / 38 / 44 منتخب میزان الحکمة : 428
منبع:سایت قدم به قدم بااهل بیت
روح الامین + قدم به قدم با اهل بیت علیهم السلام